خودرویی بمبگذاری شده قطار اتوبوسهایی که پشت یکی از مراکز ایستوبازرسی متعلق به نیروهای مخالف دولت در ادلب متوقف شده بودند را هدف قرار داد؛ حملهای که روز گذشته تعداد کشتههای آن به بیش از ۱۳۰نفر رسید و بیش از ۵۰۰زخمی به جا گذاشت. قربانیان که همگی زن، کودک و افراد سالمند بودند، جزو نخستین گروه از غیرنظامیانی بودند که از ۲روستای تحت محاصره نیروهای مخالف دولت در منطقه ادلب خارج شده و به سمت حلب در حال حرکت بودند.
قربانیان به خیال اینکه خودروی بمبگذاری شده برای آنها آب و آذوقه آورده از اتوبوسها پیاده شده و گرد آن جمع شده بودند. راننده این خودرو که به بهانه تحویل آب و غذا به اتوبوسها نزدیک شده بود، مواد منفجره همراه خود را در میان جمعیت منفجر کرد تا یکی از مرگبارترین حملات انتحاری سالهای اخیر سوریه و یکی از دردناکترین صحنههای دنیای امروز ما رقم بخورد.
تصاویر و ویدئوهایی که از این حمله در توییتر منتشر شد، اجساد سوخته و تکهتکه شده کودکان و زنانی را نشان میداد که چند کیلومتر آن طرفتر تیمهای پزشکی و امدادگر منتظر رسیدن آنها بودند. گروههای مسلح شیعه مستقر در فوعه و کفریا ۳روز پیش، بعد از نهایی شدن توافقی که با میانجیگری ایران و قطر ممکن شده بود ابتدا زنان، کودکان، بیماران و زخمیها را خارج کردند؛ افرادی که کمتر از ۲۴ساعت بعد قربانی حمله انتحاری نیروهای تروریستی تکفیری شدند. ادهم ابوالحسن، خبرنگار شبکه تلویزیونی الجزیره، در گزارشی از محل حمله گفت که «زمین با جنازه زنان و کودکان فرش شده و آمبولانسها پر از جسد است».
اولین گروه غیرنظامیان تخلیه شده از فوعه و کفریا شامل حدود ۵هزار نفر بود که با ۷۰اتوبوس از این دو روستای شیعهنشین تخلیه شدند. فوعه و کفریا از بهار ۲سال پیش تحت محاصره نیروهای مخالف دولت قرار گرفتند. اندکی بعد، نیروهای دولتی هم ۲روستای مضایا و زبدانی در غرب دمشق را تحت محاصره قرار دادند. طبق توافق اخیر که با میانجیگری ایران و قطر ممکن شد، قرار شد ۳۰هزار غیرنظامی ساکن این ۴روستا به مناطق تحت کنترل دولت و مخالفان تخلیه شوند. حدود ۱۶هزار نفر از این افراد ساکنان فوعه و کفریا هستند.
طبق گزارش رسانههای سوریهای، شکستهشدن شیشه اتوبوسها در اثر موج انفجار بزرگی که رخ داد، یکی از دلایل اصلی بالا بودن تعداد زخمیهای این حمله بوده است. گروه سلفی احرارالشام که کنترل منطقه ادلب را در دست دارد اعلام کرده این حمله از سوی نیروهای این گروه انجام نشده است.
تعدادی از نیروهای این گروه در پست ایستوبازرسی هم جزو کشتهشدگان هستند. منابع متعدد در سوریه، از احتمال دست داشتن داعش در این حمله خبر دادهاند. همزمان با حمله به کاروان اتوبوسهای شیعیان، کار انتقال گروه اول از غیرنظامیان مضایا و زبدانی شامل بیش از ۲هزار نفر بدون مشکل انجام شد. دیروز تلویزیون دولتی سوریه اعلام کرد با وجود حمله روز شنبه انتقال مردم از این چهار روستا در چارچوب توافق انجامشده همچنان ادامه دارد.
- جنایتی که دیده نشد
رسانههای بزرگ و جریان اصلی در غرب ترجیح دادند روز شنبه به آرامی از کنار حمله تروریستی به اتوبوسهای غیرنظامیان فوعه و کفریا، عبور کنند. خبررسانی ابتدا تنها به کابران شبکههای اجتماعی، بهخصوص توییتر محدود بود. دیروز اما با وسعت گرفتن دامنه فاجعه رخداده و افزایش تعداد کشتهها، رسانههای متعدد ازجمله بیبیسی جهانی، بیبیسی فارسی، سیانان و دیگر رسانههای غربی متاثر از شبکههای اجتماعی رفتهرفته به این حمله توجه کرده و گزارشهایی منتشر کردند.
مقایسه پوشش خبری حمله به اتوبوسهای غیرنظامیان فوعه و کفریا و حمله اخیر به منطقه خانشیخون در ادلب، شاهدی دیگر بر سوگیری و سیاسیکاری رسانههای غربی در مواجهه با بحران انسانی در سوریه است. در حمله خانشیخون، بهرغم اینکه دولت سوریه اعلام کرد حمله شیمیایی به منطقه نداشته، دولتها و رسانههای غربی بدون انجام تحقیقات مستقل، ارتش سوریه را مسئول حمله شیمیایی معرفی کردند.
پوشش گسترده خبری رسانهها در ماجرای خانشیخون به یک زلزله سیاسی در مورد بحران سوریه منجر شد. همان رسانهها زنان، کودکان و افراد میانسال ساکن مناطق شیعهنشین حامی دولت مرکزی سوریه را که ۳هفته بعد قربانی حملهای تروریستی شدند نادیده گرفتند. بسیاری از کشورهای غربی حمله خانشیخون را محکوم کردند اما ترجیح دادند در مقابل حمله به اتوبوسهای حامل مردم فوعه و کفریا سکوت اختیار کنند.
- ایران حمله تروریستی سوریه را محکوم کرد
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه، جنایت تروریستهای تکفیری در سوریه را محکوم و با دولت و ملت سوریه ابراز همدردی کرد. قاسمی گفت: «جنایت شرمآور و ناجوانمردانه تروریستهای تکفیری در حمله زبونانه انتحاری به اتوبوسهای حامل محاصرهشدگان فوعه و کفریا در سوریه و به خاک و خون کشیدن دهها زن و کودک بیگناه و بیدفاع، برگ ننگین دیگری بر پلشتیها و کارنامه منفور تروریستها و حامیان آنها افزود. اکنون پرسش اصلی افکار عمومی جهان و وجدانهای آگاه و بیدار این است که مدعیان حمایت از مردم سوریه چگونه با این جنایت هولناک کنار میآیند و دم برنمیآورند.
برخورد دوگانه با جنایت و تقسیم جنایتپیشگان به خوب و بد از سوی دولتهای حامی این گروههای مرگآفرین و دیگر مدعیان حقوق بشر و کمکهای پیدا و پنهان به آنها وقتی در موضع ضعف قرار دارند، باعث جریترشدن تروریستها و طراحی جنایتهای هولناکی میشود که نمونه دیگری از آن را شاهد بودیم.»
- احتمال اعزام نیروهای زمینی آمریکا به سوریه
پایگاه خبری بلومبرگ دیروز در گزارشی از بررسی طرحی از سوی وزارت دفاع آمریکا برای اعزام ۱۰تا ۵۰هزار نیروی رزمی آمریکایی به خاک سوریه خبر داد. ژنرال مکمستر، وزیر دفاع آمریکا، از حامیان این طرح است و آن را در راستای مبارزه با گروه تروریستی داعش در سوریه عنوان کرده است.
هماکنون ۹۰۰نیروی ویژه آمریکایی در شمال سوریه در مناطق تحت کنترل کردها مستقر شدهاند. ۴۰۰نفر از این افراد، ماه گذشته به سوریه اعزام شدند. پیش از این دولت آمریکا بهطور رسمی حضور این نیروها در سوریه را رد میکرد اما روزنامههای نیویورکتایمز و واشنگتنپست در گزارشهایی از سوریه، تصاویری منتشر کردند که نیروهای آمریکا را در مناطقی در اطراف شهر منبج در شمال سوریه نشان میداد. گفته میشود این نیروها برای حمله به شهر رقه در شمال سوریه که مرکز خلافت خودخوانده داعش است، آماده میشوند.