به گزارش بازار به نقل از واکسن انلاین، با ادامه شیوع ویروس کرونا در جهان نگاهها به سمت ساخت واکسن بوده است. در این میان تعدادی از شرکتها در کشورهای مختلف به واکسنهای مختلفی رسیدهاند که کیفیت اثربخشی آنها محل بحث بوده است.
در حالی که واکسنهای آمریکایی و انگلیسی در کشورهای مختلفی تزریق شدهاند، هنوز تاثیر آنها محسوس و قابل مشاهده نبوده است. این موضوع در کنار برخی عوارض تزریق واکسن که در رسانهها گزارش شده، میزان کارایی آنها را محل سوال قرار داده است.
شاید بررسی آمار کرونا در کشورهایی که خود واکسن کرونا را کشف کردهاند، معیار خوبی برای محک واکسنهای ساخته شده آمریکایی و انگلیسی باشد.
در این راستا گفتگویی با «پولینا آنیفتو»، بنیانگذار خانه ایران و قبرس و کارشناس مسائل ژئوپلیتیک، سیاست خارجی و اقتصاد کلان انجام شده که در ادامه می آید. وی دکترای روابط بین الملل از دانشگاه لنکستر انگلستان است.
*نرخ مرگ و میر ناشی از ویروس کرونا در آمریکا و انگلیس متاسفانه به رکوردهای جدید رسیده است. این در حالی است که این دو کشور از پیشگامان تولید واکسن هستند. ارزیابی شما چیست؟
ایالات متحده آمریکا و انگلیس دو کشوری هستند که داروها و فرهنگ داروها را در سراسر جهان تولید، صادرات و تبلیغ می کنند. ذهنیت انگلوساکسون در مصرف داروها در واقع این است که به ایجاد وابستگی زیاد جمعیت به داروها و داروسازی کمک می کند. هر دو کشور به دلیل روابط سیاسی بین ترامپ و جانسون تصمیم گرفتند از یک روشی سیاسی پیروی کنند که چگونه برای مقابله با Covid-۱۹ آماده شوند و چگونه می توان با آن سود سیاسی کسب کرد و این همان چیزی است که آنها فکر می کردند زیرا ترامپ در انتخابات ایالات متحده آمریکا شکست خورد و سیاست محوری او را به سمت شکست کشاند.
از طرف دیگر جانسون دیگر انتخاب نخواهد شد و مصونیت جمعیتی که منجر به مرگ و میر بزرگ می شود در آینده او موثر نخواهد بود. یک سیاست اصلی وجود دارد و هر دو کشور برای مواجهه با کرونا از آن استفاده می کنند: به اصطلاح مصونیت جمعیت یا اثر جمعیت، مصونیت جامعه، مصونیت جمعیت یا مصونیت اجتماعی. طبق این سیاست بسیاری از دانشمندان به چندین دولت توصیه کرده اند بهتر است بخش عمده ای از جمعیت تحت تأثیر کرونا قرار بگیرند تا یک مصونیت کامل ایجاد شود. بنابراین وقتی همه مردم از این بیماری رنج می برند، مصونیتی برای آینده ایجاد می شود.
البته آنچه دولت های انگلیس و ایالات متحده امریکا حساب نکرده اند این است که در حال حاضر ساختار و رفتار این ویروس را به خوبی نمی شناسیم – اینکه چگونه رفتار می کند اگر جامعه مصونیت داشته باشد، اگر ویروس با عناصر دیگر ظاهر شود و اگر افراد در هر سنی بتوانند متعهد شوند که در یک دوره کوتاه دوبار یا بیشتر بیمار شوند. از طرف دیگر انگلستان اقداماتی انجام داد. دولت آزمایشات روزانه را بیش از ۱۰۰۰٪ در ماه آوریل افزایش داده است – از ۱۱،۰۴۱ مورد در ۳۱ مارس به ۱۲۲،۳۴۷ در ۳۰ آوریل. معلمان برای ایجاد آکادمی ملی اوک – یک مدرسه مجازی – فقط در مدت دو هفته با گوگل کار کرده اند و در هفته اول فعالیت خود ۲.۲ میلیون درس ارائه داده اند.
اما ایالات متحده آمریکا در سیستم ملی خود گرفتار شده است – سیستمی که تحت سلطه بیمه ها و کمبود خدمات بهداشت عمومی است. افراد بی خانمان، بچه های فقیر، والدین بیکار، خانواده های بیمه نشده از ویروس رنج می برند و نمی توانند درمان و دارو داشته باشند. هر روز در ایالات متحده جنگ طبقاتی وجود دارد که این سیستم از شهروندان پشتیبانی نمی کند. مردم آمریکا اگر پولی برای پرداخت مالیات نداشته باشند، در غذا، آموزش و بهداشت هیچ فرصتی نخواهند داشت. بنابراین تعداد زیادی از مرگ و میرها در بین این قشر از جامعه امریکا رخ داده است.
ما عکس ها و اخباری را دیده ایم که فقیرنشینان در پیاده روهای خارج از بیمارستان ها جان خود را از دست داده و مانع ورود آنها به بیمارستان شده اند. از طرف دیگر، بخش تحقیقات و علوم در دانشگاه ها و آزمایشگاه های این دو کشور و کشورهایی مانند آلمان پس از جنگ جهانی دوم بسیار قوی است.
آخرین جنگ جهانی دانشمندان و صنایع را مجبور به تولید داروهایی برای اهداف خوب و بد، تولید و توسعه فن آوری و روش های جدید برای پوشش ضرر و زیان خود، برای محافظت از جمعیت، تأمین ارتش و البته رقابت در بازار جهانی کرد که به دلیل زبان انگلیسی که کشورهای بزرگی مانند استرالیا، کانادا و غیره با آن صحبت می کنند می توانند فوراً بر ظرفیت فروش آنها تأثیر بگذارند و یک کانال دارویی واحد ارتباطی و فروش ایجاد کنند.
متأسفانه، این تحقیقات عالی که می تواند به جهان و ایالات متحده کمک کند مربوط به جمعیت ممتاز است، در انگلیس آنها از علم در زمان مناسب و سیاست مصونیت انگلیس استفاده نکردند و ناتوانی هر دو سیستم بهداشتی منجر به مرگ و میرهای بزرگ و در واقع تعداد غیر منتظره مبتلایان شده است.
*با وجود مبتلایان فراوان در کشورهای آمریکا و انگلیس و وجود برخی عوارض گزارش شده در مورد واکسن تولیدی این کشورها آیا می شود به واکسن تولیدی این کشورها اعتماد کرد؟
می توان گفت واکسن های تولید شده در ایالات متحده آمریکا و اروپا و انگلیس نیز در یک دوره آزمایشی زنده هستند. آنها ضمانت و تأیید ملی و اروپایی را برای توزیع و پخش در کشورها دریافت کردند، اما اکنون ظرفیت واقعی آنها را خواهیم دید.
«جو بایدن» در مبارزات انتخاباتی خود گفت واکسیناسیون کرونا در ایالات متحده اجباری نخواهد بود. در حال حاضر دو واکسن مجاز برای استفاده اضطراری در ایالات متحده وجود دارد – واکسن فایزر و مدرنا. انتظار می رود با انتشار نتایج آزمایشات فاز سه، واکسن های بیشتری در این سال در دسترس قرار گیرد، اما بایدن در تاریخ ۱۰ ژانویه بی اعتمادی نشان داده و گفته است که تیمش تلاش بسیار تهاجمی تر برای بازگشت به اوضاع را خواهد داشت.
در اروپا واکسن فایزر همان است که در اروپا تولید شده است و البته از نظر اعتبار بیشتر به کشورهای اتحادیه اروپا صادر می شود. مشکلی که ایالات متحده و انگلیس در این دوره با آن روبرو هستند این نیست که سیاستهای جایگزین آنها در مواجهه با ویروس و محافظت از شهروندان شکست خورده اند. ما در ایالات متحده ۳۸۵،۴۶۴ و در انگلیس ۸۱،۹۶۰ مرگ در اثر این ویروس داشته ایم.
مسئله اصلی ذهنیت سیاسی است که ترامپ در آمریکا و جانسون در انگلیس ایجاد کرده است – ذهنیت در مورد وجود کرونا، خطر آن، ظرفیت کشنده ویروس، نیاز به محافظت از مردم، انکار تأمین سلامت اجتماعی و دسترسی مردم به بیمارستان ها. این ذهنیت تحت هیچ نظریه علمی قابل توجیه نیست و در واقع بازی سیاسی است که ترامپ نسبت به سلامتی با هدف پیشبرد برنامه بیمه ها و از بین رفتن مردم راه انداخته است.
بهترین دوست من فوق دکترای شیمی است و پسر عموی من به عنوان زیست شناس یک شرکت دارویی در اروپا کار می کند. هر دو اعتماد دارند که واکسن های اروپا و آمریکا تأثیر مستقیم و غیرمستقیمی بر DNA دارند و آنها گفته اند اگر لازم باشد واکسن چینی را دریافت می کنند.
صداهای زیادی در اروپا وجود دارد که از اتحادیه اروپا درخواست می کنند از حقوق بشر شهروندان خود سوء استفاده نکنند و مردم آزادانه قادر به واکسیناسیون مطابق با ترجیحات خود و با واکسنی که به آن اعتماد دارند باشند نه مجبور به واکسیناسیون با واکسن های اروپایی یا آمریکایی. در واقع مردم اروپا به واکسنهای غربی اعتماد ندارند و ترجیح می دهند که به هیچ وجه واکسینه نشوند یا بیشتر واکسن چینی دریافت کنند.
*با توجه به تحریمهای آمریکا امکان واردات دارو برای ایران میسر نیست و حتی اگر بپذیریم که دارو جزو اقلام تحریمی نیست ولی امکان خرید آن از شرکتها به سبب ترس آنها از تحریمهای آمریکا میسر نیست. این در حالی است که آمریکا مکرر اعلام می کند امکان خرید واکسن کرونا از سوی ایران وجود دارد. ارزیابی شما چیست؟
هیچ کشوری در هیچ زمانی نیاز به خرید واکسنها ندارد وقتی از عوارض جانبی آنها، اثرات آینده آنها، ظرفیت آنها و تحمل ایمنی آنها اطلاع نداشته باشد. وقتی اسرائیل را دیدم که بخش اعظمی از جمعیت خود را با استفاده از واکسن فایزر واکسینه می کند، شوکه شدم. امروز خبری که از اسرائیل داریم این است که واکسن بخش زیادی از جمعیت اسرائیل با موارد جدید همگام نیست، به ویژه در میان قربانیان جوان.
تاکنون، تقریباً دو میلیون اسرائیلی اولین دوز واکسن را دریافت کرده اند از حدود ۹ میلیون نفر (به استثنای فلسطینی ها) و بیمارستان های اسرائیل اکنون دارای تعداد زیادی پرونده جدی کرونا است که درست چند ساعت پس از شروع دوز دوم واکسیناسیون رخ داده است. اسرائیل مثل همیشه تمایل دارد که جمعیت خود را با هر مورد دارویی امتحان کند و در همه موارد با شکست های زیادی روبرو شود.
در مورد ایران، نمی توانم بگویم واکسن مورد نیاز خود را ایالات متحده، اتحادیه اروپا و انگلیس خریداری کند زیرا تولید و اثرات و عواقب هیچ یک از واکسن ها واضح نبوده و هیچ کدام را تضمین نمی کنم. من اظهارات آیت الله خامنه ای را مشاهده کردم مبنی بر اینکه وی واکسنهای غربی را ممنوع کرده و ایران به چین، روسیه و کوبا جهت تولید واکسن روی می آورد. مطمئناً این واکسن ها بسیار ایمن تر هستند، قبلاً دوبی جمعیت خود را با یکی از واکسن های چینی ها واکسینه کرده است. واکسن چین به دلیل سیستم متمرکز بهداشتی آن، ضررهای بسیار کمتری نسبت به سایر کشورها دارد و واکسن آن مانند واکسنی است که ما برای بیماری کزاز مصرف می کنیم و هیچ تاثیری بر DNA ندارد.
*ارزیابی شما از تولید واکسن کرونا در داخل ایران به همت دانشمندان ایرانی چیست؟
ایران از نظر علمی و تحقیقاتی ظرفیت بالایی دارد و مطمئناً اگر Covid-۱۹ وضعیت آسان تری داشت و زمان بیشتری را فراهم می کرد ، ایران موفق می شد با آن روبرو شود. به دلیل تعداد بالای مرگ و میر، ذهنیت عادی که در یونان و قبرس وجود دارد این است که فاصله گذاری اجتماعی رعایت نمی شود و اقدامات انجام شده نتیجه خوبی ندارد.
ایران به همکاری با یک کشور دیگر حداقل جهت تولید واکسن و مسیر تولید آن نیاز دارد – کشوری که در پزشکی و داروسازی پیشرفته باشد مانند کوبا، چین و روسیه – کشورهایی که رابطه دوستی و اعتماد بین آنها وجود دارد. تشکیلات خودگردان فلسطین درخواست فوری واکسن روسی را داشت و پمپئو اخیراً کوبا را قطب تروریست ها خواند. این امر باعث می شود ما احساس کنیم که قطعاً کوبا یک رقیب بزرگ در بازار سلامت است و می تواند سهم بازار آمریکا در این قاره را تهدید کند.
طبق گفته بلومبرگ، ایالات متحده آمریکا با دو شرکت فایزر و مدرنا معامله کرده است. در حالی که ایالات متحده آمریکا معامله ای با شرکت فایزر برای خرید ۱۰۰ میلیون دوز واکسن برای جمعیت ۳۳۰ میلیون نفری خود منعقد کرد، اتحادیه اروپا برای حدود ۴۵۰ میلیون نفرخود ۲۰۰ میلیون دوز واکسن را پیش خرید کرد. همچنین اتحادیه اروپا در خرید واکسن از ایالات متحده آمریکا پیشی گرفت.
علاوه بر این، ایالات متحده آمریکا در رزرو واکسن سرانه در رتبه ۳۲ قرار دارد. که ۲۷ کشور اتحادیه اروپا در این فهرست جلوتر از امریکا بوده و این کشورها جهت پیش خرید واکسن ها در مقادیر بیشتر به هم متصل شده اند و شیلی و ژاپن به ترتیب در رتبه ۳۱ و ۳۳ قرار دارند.
تحلیل فوق از بلومبرگ نشان می دهد کشورهایی که برای خرید واکسن عجله دارند در واقع کشورهایی هستند که به یک فضای سیاسی با منافع پیشرفته در زمینه داروسازی و جاه طلبی های ژئوپلیتیک تعلق دارند. آنها در بانکداری و بازارهای سرمایه و بورس سهام از همین دستورالعمل ها پیروی می کنند. از این منظر من برای خرید واکسنی که بتواند جامعه من را به یک آزمایشگاه تبدیل کند عجله نخواهم کرد، خصوصاً زمانی که اگر مشکلی پیش آید پادزهری برای آن وجود ندارد.