در این میان، رسانههای آمریکایی ابعاد مختلف موضوع ازجمله تأثیر این خروج احتمالی بر منافع شرکتهای آمریکایی را مدنظر قرار دادهاند و بهعنوان نمونه نوشتهاند اگر ترامپ از توافق هستهای با ایران خارج شود، توافق شرکت هواپیماسازی بوئینگ با ایران مورد تهدید جدی قرار خواهد گرفت.
به نوشته پایگاه خبری تحلیلی CNBC در یک سال گذشته سهام شرکت بوئینگ بهترین عملکرد را در بازار داوجونز داشته و ارزش سهام آن دو برابر نزدیکترین رقیبش بوده است. بنابر پیشبینی تحلیلگران آمریکایی، اگر بوئینگ در نتیجه از بین رفتن توافق هستهای با ایران نتواند هواپیماهایش را تحویل ایران دهد، سهامش در بورس آمریکا بهشدت تحتتأثیر قرار خواهد گرفت.
حتی همین الان بهخاطر گمانهزنیهایی که درخصوص احتمال خروج آمریکا از توافق هستهای مطرح است، سهام این شرکت هواپیمایی آمریکایی در بورس با افت قیمت مواجه شده است، به شکلی که تقریبا ۱۰روز قبل هر سهم بوئینگ ۳۱۵دلار قیمت داشت، اما به فاصله یک هفته ارزش آن ۲۵درصد افت کرد. علت هم این است که بوئینگ سفارشهای سال آینده میلادی خود را تکمیل کرده و چنانچه توافق هستهای ایران ملغی شود، آنگاه باید بهدنبال مشتری جدید برای هواپیماهای فروخته شده به ایران باشد.
اگر ترامپ به کنگره اعلام کند که پایبندی ایران به توافق هستهای را تأیید نمیکند، یعنی آمریکا در ابتدای مسیر خروج از توافق هستهای قرار گرفته، اما خروج عملی و دوفاکتو زمانی است که کنگره اقدام به بازگرداندن تحریمهای هستهای ایران کند. اعلام عدمپایبندی ایران از سوی آمریکا لزوما به این معنی نیست که کلیت توافق هستهای از بین خواهد رفت.
نیویورک تایمز نوشته اگرچه احتمال اعلام عدمپایبندی ایران به توافق از جانب ترامپ زیاد است، اما شنیدهها حاکی از آن است که اطرافیان ترامپ ازجمله وزیر امور خارجه آمریکا بیسروصدا از نمایندگان کنگره خواستهاند با وجود اعلام احتمالی عدمپایبندی ایران در گزارش آتی ترامپ به کنگره، آنها اقدام به بازگرداندن تحریمهای ایران نکنند.
این بدان معناست که ترامپ و تیم مشاورانش پس از رایزنیها و اعلام مواضع دیگر طرفهای توافق هستهای ازجمله اروپاییها از ضررهای خروج از برجام برای منافع آمریکا نسبت به گذشته آگاهتر شدهاند و فعلا قصد اعلام خروج از توافق را ندارند.اخیرا CNBC اعلام کرده پرسشهای خبرنگارانش از برخی سناتورهای آمریکایی در این خصوص که آیا با اعلام عدمپایبندی ایران، تحریمهای برداشته شده علیه این کشور دوباره برقرار میشود، پاسخی در پی نداشتهاست.
مخالفت متحدان اروپایی آمریکا در قضیه هستهای ایران با مواضع دونالد ترامپ حالا به حدی افزایش یافته که نشریه باسابقه آتلانتیک این اختلاف را بسیار چشمگیر دانسته و همانند دیگر رسانههای آمریکایی به ابهام در آینده توافق هستهای اشاره کرده است.
باربارا اسلاوین، مدیر بخش مطالعات ایران در شورای آتلانتیک به نشریه آتلانتیک گفته منتقدان توافق هستهای در دولت ترامپ فکر میکنند میتوانند با فشار آوردن به ایران از طریق نمایشهای مبالغهآمیزشان، امتیازات بیشتری از ایران بگیرند، اما اینچنین نیست، چون هرچه چنین رفتارهایی ادامه یابد، تأکید ایران و اروپا بر پرهیز از مذاکره دوباره درباره برجام بیشتر خواهد شد. اسلاوین با بیان اینکه اختلافنظری اساسی میان اروپا و آمریکا وجود دارد، تأکید میکند که در جهان کنونی اروپا برخلاف آمریکا معتقد به چندجانبهگرایی و راهحلهای دیپلماتیک است.
اروپا بعد از برجام در ایران سرمایهگذاریهای مختلفی داشته است؛ این سرمایهگذاریها در حوزه خودرو، نفت، پروژههای زیستمحیطی و… انجام شده است. روزنامه فایننشیال تایمز نوشت: با وجود احتمال نقض توافق هستهای از سوی دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا و وضع دوباره تحریمهای این کشور علیه ایران، شرکت فرانسوی توتال قصد دارد طرح توسعه فاز ۱۱ میدان گازی مشترک پارسجنوبی را ادامه دهد.
پاتریک پویان، مدیرعامل توتال، اعلام کرد: هنگام امضای توافق توسعه فاز ۱۱ پارسجنوبی آگاه بودیم که راهی پر فراز و نشیب در پیش خواهد بود. ما هنگام امضای توافق میدانستیم که راهی آسان در پیش نخواهد بود؛ اما ترجیح میدهیم چالشی برای حل کردن و فرصتی مطلوب در پیش داشته باشیم تا اینکه توافقی امضا نکنیم و فرصتی نداشته باشیم.
به نوشته بیزینس اینسایدر شرایط بهگونهای است که دولت ترامپ در تعیین هدف خروج از توافق هستهای با مشکل مواجه شده است. زمانی که از نگاه آمریکا تحریمها علیه برنامه هستهای ایران تأثیرگذار بود، واشنگتن حمایت دیگر کشورها از تحریمهای ضدایرانی را پشت سر خود میدید که حتی قابلیت فروش نفت ایران و دریافت پول آنرا نیز با مشکل مواجه کرده بودند، اما اکنون وضعیت کاملا دگرگون شده و اقدام آمریکا در خروج از توافق، مطمئنا به روابط این کشور با متحدان پیشیناش آسیب خواهد زد.
درخصوص موضوع تأثیر خروج احتمالی آمریکا از توافق هستهای بر بازار نفت نیز بیزینس اینسایدر خاطرنشان میکند، اگرچه ممکن است بازار نفت نتیجه اقدام ترامپ در مخدوش کردن برجام را در قالب افزایش قیمت بروز دهد، اما بهنظر میرسد ایران اقدامات لازم برای کاستن از تأثیر اقدامهای آمریکا بر صادرات نفت خود را انجام داده است.
سعید خوشرو، مسئول امور بینالملل شرکت ملی نفت ایران به بلومبرگ گفته ایران نگران فروش و صادرات نفت خود پس از خروج احتمالی آمریکا از توافق نیست. او با بیان اینکه اکنون در حدود ۶۰درصد نفت ایران به آسیا و ۴۰درصد آن به اروپا صادر میشود، تأکید میکند آمریکا اکنون شانس چندانی ندارد که بتواند به تنهایی میزان صادرات نفت ایران را به میزان قبل از توافق هستهای یعنی کمتر از یک میلیون بشکه در روز کاهش دهد، چون بعید است که همه اروپاییها از سیاستهای فعلی آمریکا پیروی کنند.
