اواخر ۲۰۱۵ هم یک هواپیمای مسافربری روس را ساقط کردند. مصر قادر نبود آنها را متوقف کند بنابراین، اسرائیل که در آنسوی مرز این رخدادها در مصر را هشداری برای خود میدید، وارد عمل شد.
روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی با عنوان “اتحاد سری؛ اسرائیل در مصر حمله هوایی انجام داد و قاهره موافق بود” نوشت: برای بیش از دو سال، پهپادهای بدون نشان اسرائیل، هلیکوپترها و جنگندهها این رژیم کمپین هوایی پوششی در شبهجزیره سینا به راه انداختند و بیش از ۱۰۰ عملیات هوایی در داخل مصر صورت دادند. به طوری که بیش از یک بار در هفته این حملات روی میداد و همه اینها با تایید عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهوری مصر بود.
این همکاری استراتژیک، نشان دهنده گامی نوین در بهبود روابط دو طرف است. این دو که زمانی دشمن و سپس در صلحی دست نیافتنی رقیب یکدیگر شدند، حالا متحدانی سری در جنگی پوششی علیه دشمنی واحد هستند.
مداخله اسرائیل به ارتش مصر کمک کرده تا در نبرد پنج سالهاش علیه شبه نظامیان مجددا قوای خود را باز یابد. برای اسرائیل هم این حملات هوایی باعث تقویت اوضاع امنیتی مرزهایش با مصر و ثبات در خاک همسایهاش شده است.
همکاری میان اسرائیل و مصر در شمال سینا گواهی بر سیاستگذاریهای خاموش در منطقه است. “دشمنانی مشترکی” چون داعش، اسلام سیاسی، و حتی ایران رهبران چندین کشور عربی را بر آن داشته تا به صورت مخفیانه با اسرائیل بیعت کنند- حتی با وجود آنکه مقامهای آنها و رسانههایشان به صورت علنی به بدنام کردن و انتقاد از اسرائیل ادامه میدهند.
مقامهای آمریکایی می گویند، کمپین هوایی اسرائیل نقشی فزاینده در توانمند کردن نیروهای مسلح مصر در تسلط بر شبه نظامیان در شبهجزیره سینا ایفا کرده است.
با این حال نقش اسرائیل پیامدهای ناخواستهای هم برای منطقه داشته که یکی از آنها بر مذاکرات صلح خاورمیانه بوده چرا که برخی از مقامهای ارشد اسرائیل را متقاعد کرده که مصر هم اکنون به آنها برای کنترل مناطق و قلمرویش نیاز دارد و به همین دلیل مجبور است در قضیه فلسطین امتیاز بدهد.
هفت تن از مقامهای کنونی یا سابق انگلیس و آمریکا دخیل در سیاست خاورمیانه که خواستند نامشان فاش نشود، حملات اسرائیل در مصر را تایید کردهاند اما سخنگوهای ارتشهای مصر و اسرائیل در این باره از اظهارنظر خودداری میکنند.
تل آویو و قاهره از بیم مخالفتها به دنبال مخفی کردن نقش اسرائیل در این حملات بودهاند؛ مقامهای دولتی و رسانههای تحت کنترل دولت در مصر، همچنان اسرائیل را دشمن میدانند و به مساله فلسطین پایبند و وفادار هستند.
به گفته مقامهای آمریکایی مطلع از این عملیات، پهپادهای اسرائیلی بدون نام و نشان هستند و جنگندهها و هلیکوپترهای این رژیم هم علایم خود را میپوشانند. برخی در مسیرهای غیر مستقیم پرواز میکنند تا این باور را به وجود بیاورند که در مصر مستقر هستند.
در اسرائیل، سانسورچیهای ارتش انتشار گزارشهای مربوط به حملات مذکور را محدود کردند. مشخص نیست که آیا نیروهای پیاده ارتش اسرائیل یا نیروهای ویژه وارد مرزهای مصر شدهاند یا خیر که این مساله خطر افشای اسرار نظامی را افزایش میدهد.
به گفته مقامهای آمریکایی، سیسی مراقبت بیشتری در مخفی کردن ماهیت و هویت حملات از حلقه ارتش و افسران اطلاعاتی به خرج داده است. دولت مصر اعلام کرده که سینا یک منطقه نظامی بسته و ممنوعه است و این مساله باعث شده تا از ورود خبرنگاران برای تهیه اطلاعات جلوگیری به عمل آید.
اما در پشت پرده، ژنرالهای ارشد ارتش مصر از زمان امضای توافق کمپ دیوید مربوط در ۱۹۷۸، به همتایان اسرائیلی خود نزدیکتر شدهاند. در مقابل این خدمت اسرائیل، نیروهای امنیتی مصری به تلآویو در تحریم حماس و اجرای محدودیتهایی برای ورود و خروج کالا به و از نواز غزه که در کنترل حماس است و با مصر مرز مشترک دارد، کمک کردهاند. آژانسهای اطلاعاتی مصری و اسرائیلی مدتهاست که به تبادل اطلاعات درباره شبه نظامیان در دو طرف مرز میپردازند.
مقامهای اسرائیلی در سال ۲۰۱۲ زمانی نگران شدند که مصر پس از بهار عربی رهبری از اخوان المسلمین را برای ریاست جمهوری برگزید. این رئیس جمهوری جدید کسی نبود جز “محمد مرسی” که گفته بود به توافق کمپ دیوید پایبند است اما اسرائیلیها بابت نزدیکی ایدئولوژی اخوان المسلمین به حماس و خصومت دیرینه با دولت یهود، نگران بودند.
یک سال بعد، ژنرال سیسی که وزیر وقت دفاع مصر بود، مرسی را در کودتایی نظامی برکنار کرد. اسرائیل از این تغییر دولت استقبال کرد و به واشنگتن فشار آورد تا این تغییر را بپذیرد. این مساله باعث تحکیم روابط میان ژنرالهای دو طرف شد.
استان سینای شمالی مصر منطقهای تقریبا بدون کنترل دولتی، صحرایی ناهموار مابین کانال سوئز و مرز اسرائیل است که سالها پناهگاهی برای شبه نظامیان بود تا اینکه سیسی روی کار آمد. سازمان اصلی افراط گرایی در این منطقه موسوم به “انصار بیت المقدس” در ابتدا برای حمله به اسرائیل تشکیل شده بود اما پس از سرنگونی حکومت اسلامگری مرسی و روی کار آمدن ژنرال سیسی، به عملیات علیه نیروهای امنیتی مصر روی آورد.
چند هفته پس از روی کار آمدن سیسی در اوت ۲۰۱۳، دو انفجار مرگبار مرموز باعث کشته شدن پنج شبه نظامی در ناحیهای در سینای شمالی شد که کمی از مرز اسرائیل فاصله داشت. خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داد که مقامهای ناشناس مصری گفتهاند، پهپادهای اسرائیلی موشکهایی را شلیک کردند که باعث کشته شدن این افراد شده و احتمالا این حمله پهپادی به دلیل هشدارهای مصر در حملهای از پیش طراحی شده علیه فرودگاهی در اسرائیل بوده است. (اسرائیل این فرودگاه را یک روز قبل از حمله بسته بود.)
سرهنگ “احمد علی”، سخنگوی عبدالفتاح سیسی که این مساله را انکار کرده قول تحقیق داد و در بیانیهای گفت: هیچ دلیلی برای وجود عملیات اسرائیلی در داخل خاک مصر وجود ندارد. ادعای همکاری میان اسرائیل و مصر در این مورد کاملا کذب است و برخلاف منطق.
اسرائیل نیز از اظهارنظر امتناع کرد و این مساله به دست فراموشی سپرده شد.
در نوامبر ۲۰۱۴، انصار بیت المقدس رسما با داعش بیعت کرد و خود را شاخه داعش در استان سینا نامید. در اول ژوئیه ۲۰۱۵، شبه نظامیان این گروه برای مدتی کوتاه کنترل شهر شیخ زوید در سینای شمالی را به دست گرفتند اما بعد از حمله جنگندهها و هلیکوپترهای ارتش مصر عقب نشینی کردند. در پایان اکتبر همان سال، شبه نظامیان یک هواپیمای مسافربری روسیه را سرنگون کرده و باعث کشته شدن ۲۲۴ سرنشین آن شدند.
مقام های آمریکایی گفتند، در همین بازه زمانی افتان و خیزان ارتش مصر در برابر نیروهای شبه نظامی اواخر ۲۰۱۵ بود که اسرائیل حملات هوایی خود را آغاز کرد.
اگرچه شبه نظامیان اغلب برای جانشین کردن افراد کشته شده، دست به کار میشدند اما به نظر می رسید که دیگر اهداف بلندپروازنه ندارند. آنها دیگر تلاش نمی کردند تا جادهها را مسدود کنند یا اقدام به ایجاد ایست های بازرسی کرده یا منطقهای را تصرف کنند. حالا آنها به دنبال حمله به اهداف در دسترستر نظیر مسیحیان در سینا، کلیساها در دره نیل یا سایر فرقههای مسلمانان میکردند که به نظرشان مرتد بودند. در نوامبر ۲۰۱۷، این شبه نظامیان اقدام به کشتن ۳۱۱ نمازگزار در مسجد صوفیان در سینای شمالی کردند.
مقامهای آمریکایی میگویند، سپس اسرائیل به واشنگتن شکایت کرد که مصریها نتوانستند آنچنان که باید اوضاع را مدیریت کنند. آنها گفتند که قاهره نتوانسته نیروهای زمینی خود را با حملات هوایی اسرائیل هماهنگ کند.
اگرچه سانسورچیهای ارتش اسرائیل از انتشار اخبار مربوطه در رسانهها جلوگیری کردهاند اما برخی از رسانه های خبری با نقل خبری از بلومبرگ مربوط به ۲۰۱۶ این سانسور را دور زدند؛ در این خبر آمده که یکی از مقام های اسرائیلی که خواست نامش فاش نشود گفته که پهپادهای اسرائیلی در داخل مصر دست به حمله هوایی زدهاند.
“زاک گلد”، محقق در امور سینای شمالی که در اسرائیل کار میکند، این حملات هوایی را به برنامه تسلیحات اتمی اسرائیل شبیه دانست که آن هم یک راز است.
او میگوید: حملات هوایی اسرائیل در داخل خاک مصر در همان سطح است. هر وقت کسی درباره برنامه اتمی چیزی میگوید، آنها به شوخی میگویند “به گفته رسانههای خارجی”. منفعت اصلی و استراتژیک اسرائیل در مصر، ثبات است و آنها بر این باورند که افشای اسرار حملاتشان در مصر، تهدیدی علیه این ثبات است.
۵۲۳۱۰