خبرگزاری بازار- باز شدن تدریجی اقتصاد دنیا و از سرگیری فعالیتهای اقتصادی از نظر اغلب اقتصاددانان نشانه امیدوار کننده ای است. نشانه ای که می تواند تایید کند بحران رشد بیشتری نخواهد کرد و از وارد شدن آسیب بیشتر به اقتصاد دنیا جلوگیری می شود. البته این دیدگاه از طرف اقتصاددانانی مطرح می شود که به وضعیت خوشبین هستند. در روی دیگر سکه افرادی قرار دارند که از احتمال رکود تورمی در دنیا یا تشدید رکود در اقتصادهای صنعتی صحبت می کنند. افرادی که بر این باورند روزهای سخت اقتصاد دنیا همچنان ادامه دارد و نمی توان منتظر روشنی و رشد در فضای اقتصادی دنیا بود.
آیا روزهای سخت طی شده است؟
برخی از مراکز مطالعاتی مهم و بزرگ در دنیا از تمام شدن روزهای سخت اقتصاد دنیا خبر می دهند و بر این باورند که روزهای بهتری در راه است. از جمله این موسسات مطالعاتی می تواند به مورگان استنلی و گلدمن ساکس اشاره کرد.
گلدمن ساکس در گزارش اخیر خود اعلام کرد روند بازسازی اقتصاد دنیا آغاز شده است. این مرکز مطالعاتی در گزارش خود نوشت: « فعالیتهای اقتصادی در دنیا به کمترین سطح رسید و به تدریج ما رشد فعالیتهای اقتصادی و افزایش نرخ رشد اقتصادی را شاهد هستیم. یعنی سخت ترین روزهای اقتصادی جهان به پایان رسیده است و روزهای بهتری در راه است.»
ژان هاتزیوس اقتصاددان ارشد گلدمن ساکس در مصاحبه ای با رویترز نوشت:« در فصل اول سال ۲۰۲۰ میلادی اقتصاد کشورهای صنعتی دنیا با نرخ ۳۲ درصد منقبض شد ولی با بازشدن شدن تدریجی اقتصاد دنیا و از سر گیری تجارت در جهان انتظار می رود در فصل دوم امسال رشد اقتصادی را شاهد باشیم. در دومین فصل سال ۲۰۲۰ میلادی ارزش تولید ناخالص داخلی کشورهای صنعتی با نرخ ۱۶ درصد رشد می کند و در فصل آخر امسال ما رشد ۱۳ درصدی در ارزش تولید ناخالص داخلی اقتصادهای صنعتی و توسعه یافته را شاهد خواهیم بود.»
چیتان آیان اقتصاددان ارشد بانک مورگان استنلی هم اخیرا مصاحبه ای با بلومبرگ انجام داد و گفت:« بررسی شاخص های اصلی و مهم اقتصادی دنیا نشان می دهد که ما از روزهای سخت اقتصادی عبور کردیم و به تدریج در مسیر بازسازی اقتصادی قرار گرفته ایم.انتظارات مصرف کنندگان بهبود یافته است و روند کاهشی هزینه های خانوارها کندتر شده است . این نشان می دهد مردم به تدریج به سمت روزهای عادی و کم استرس حرکت می کنند و افزایش هزینه های مصرفی را در دستور کار قرار خواهند داد.»
موسسه مطالعاتی مورگان استنلی اخیرا مطالعه ای در مورد وضعیت اقتصادی چین بعد از همه گیری کرونا انجام داد و نوشت:« بررسی وضعیت اقتصادی چین نشان می دهد که اقتصاد چین در ماه فوریه یعنی دو ماه بعد از شروع همه گیری کرونا به پایین ترین وضعیت خود رسید و از ان زمان اقتصاد رشد کرد. بررسی های ما نشان داد حداقل عملکرد اقتصادی اتحادیه اروپا در انتهای ماه آوریل محقق شده است و و امریکا هم اوایل می از این وضعیت عبور می کند.»
نباید چندان خوش بین بود
اما در روی دیگر سکه مراکز مطالعاتی و اقتصاددانانی قرار دارند که شرایط اقتصادی این روزها را نگران کننده می دانند. به عنوان مثال جیمز پومروی اقتصاددان ارشد بانک اچ اس بی سی هشدار داده است که نمی توان انتظار تغییر ناگهانی رویکرد اقتصادی دنیا بعد از پایان همه گیری کرونا را داشت. وی با اشاره به آمارهای تهیه شده از اقتصاد چین به سی ان ان گفت: «هزینه های مصرفی مردم به سرعت بازسازی نمی شود. مردمی که در نتیجه همه گیری کرونا و نگرانی از وضعیت اقتصادی اقدام به کاهش هزینه های مصرفی خود کردند با سرعت بسیار کمی می توانند از این عادت مصرفی جدید عبور کنند و شرایط اقتصادی را عادی ارزیابی کنند. به خصوص که هر روز آمارهایی در مورد تعدیل نیرو در شرکتهای مختلف و افزایش نرخ بیکاری شنیده می شود. بنابراین حتی افرادی که کار می کنند هم از خرید کالاهای غیر ضروری اجتناب می کنند.»
موج دوم همه گیری هم چالش بزرگی برای دولتها است
موسسه مطالعاتی اچ اس بی سی در مطالعه اخیر خود احتمال ایجاد موج تازه همه گیری ویروس کرونا را نیز به عنوان یک فاکتور بی ثبات کننده اقتصاد در مدلهای خود قرار داد و نوشت: «یکی از مهمترین خطراتی که اقتصاد این روزهای دنیا را تهدید می کند این است که احتمال ایجاد موج تازه ای از بیماری بعد از بازگشایی فعالیتهای اقتصادی در دنیا وجود دارد. بررسی ها نشان می دهد بخش اعظم موفقیتهای ایجاد شده در مبارزه با ویروس کرونا به دلیل تعطیلی اقتصاد و اجرای سیاستهای فاصله گذاری اجتماعی بود. با از بین رفتن این وضعیت ممکن است موج تازه ای از بیماری ایجاد شود که بازهم اقتصاد را به تعطیلی بکشاند. به همین دلیل نمی توان با اطمینان در مورد وضعیت اقتصادی دنیا صحبت کرد.»