رابرت موگابه، رئیسجمهور کهنهکار و دیرپای زیمبابوه در سن ۹۳سالگی، خود را نامزد رهبری حزبش در انتخابات سال آینده کرده است. حزب اتحادیه ملی آفریقای زیمبابوه – جبهه میهن پرستان (ZANU-PF) از زمان استقلال این کشور آفریقایی در سال ۱۹۸۰بر زیمبابوه حاکم بوده است. موگابه که خود از همان سال استقلال زیمبابوه از بریتانیا بر مسند قدرت تکیه داشته است، درصورت پیروزی در انتخابات سال آینده و طی کردن دوره ۵ساله، ۹۹سال سن خواهد داشت. او میگوید که تا ۱۰۰سالگی عمر و حکومت خواهد کرد.
گریس- همسر آقای موگابه- حتی پا را از این هم فراتر میگذارد. بانوی اول این کشور که به لحاظ سیاسی از قدرت و نفوذ بالایی برخوردار است، سال گذشته در اجتماعی که توسط حزب حاکم، سازمان داده شده بود، از پشت تریبون خطاب به همسرش چنین گفت: «ما میخواهیم تو حتی از مزار خودت نیز این کشور را رهبری کنی».موگابه همیشه بیش از آنکه محبوب بوده باشد، مورد احترام قرار داشته و از وی میترسیدهاند. اما کابینه دولت که پر از وفاداران، بستگان و ستایشگران موگابه است، اینک حتی از رویه و سنت معمول خود در کیش شخصیت پرستی رئیسجمهور نیز پیشیگرفته و پا را فراتر از ستایش صرف از وی، گذاشته است.
اما در پشت صحنه این ابراز وفاداری و چاپلوسی، جدال شدیدی بر سر قدرت وجود دارد، بهخصوص که ضعفهای جسمی موگابه نیز اینک آشکار شده است. جناحهای مختلف بهدنبال گرفتن تأیید و جلب حمایت رئیسجمهور در جدال بر سر جانشینی او هستند.
اشتباهات و تپق زدنهای رابرت موگابه هنگام سخنرانی و غیبتهای مکرر او از کشور وقتی برای مراقبتهای پزشکی به خارج میرود، موجب نگرانی فزاینده چهرههای سرشناس حزب حاکم شده؛ چه هنوز جانشینی قطعی برای آقای موگابه تعیین نشده است.
پدزیسای روهانیا، مدیر مؤسسه دمکراسی در زیمبابوه در اینباره میگوید: «موگابه مایل است پشت میز کارش بمیرد و علاقهای به دیدن چهره جانشین خود ندارد. او رهروی سازوکارهای دمکراتیک نیست».خارج از حزب حاکم، هیچ تهدیدی علیه حکومت موگابهوجود ندارد. او به سرقت انتخابات (اگرچه در مناطق کشاورزی از حمایت عمومی برخوردار است)، به خشونت کشاندن رأیدهندگان و نفوذدادن عوامل خود در صفوف احزاب مخالف با هدف پاشیدن بذر سردرگمی و آشوب متهم است. تنها چیزی که موگابه را به چالش میکشد، سن است. با این حال، جدال بر سر قدرت خطرناک است. ارتش و کهنه نظامیان جنگ چریکی علیه حاکمیت اقلیت سفیدپوست، پشتوانه قدرت و حکومت موگابه بودهاند و آنانند که میخواهند جانشین وی را تعیین کنند.
طی سال گذشته، اعضای بانفوذ «مؤسسه کهنهنظامیان جنگ» از حزب بیرون رانده شدند. آنان آشکارا حمایت خود را از امرسون امنانگاگوا، جانشین ریاستجمهوری اعلام کردند؛ اتفاقی که باتوجه به زنده بودن موگابه، نوعی سنتشکنی و بدعت سیاسی محسوب میشود.در ماه ژوئیه، موگابه فرماندهان ارتش را به مداخله در سیاستهای داخلی حزب حاکم متهم کرد؛ مداخلهای که به گفته وی، در حکم کودتا بود. چند روز بعد، نظامیان به مناطق داخلی هراره، پایتخت یورش بردند و به ضربوشتم پلیس پرداختند.بانوی اول زیمبابوه د راین روزها ابراز کرد: «ما شب و روز تهدید میشویم که اگر فلان شخص جانشین موگابه نشود، ما را با تفنگهایشان میکشند. رئیسجمهور شبها با چشمان باز میخوابد».
این هفته موگابه حرکت خود را در این زمینه انجام داد. وی در چارچوب ترمیم کابینه و با هدف تقویت جایگاه گریس، امنانگاگوا رقیب اصلی همسرش را از مقام وزارت دادگستری برکنار کرد.
در پس زمینه سختیهایی که اکثریت مردم زیمبابوه تحمل میکنند، جدال بر سر قدرت ادامه دارد. به گزارش صندوق بینالمللی پول، در پی برداشت خوب محصول، رشد اقتصادی این کشور از ۰/۷ درصد در سال گذشته، به ۲/۸ درصد در سال جاری افزایش یافته است.
اما اقتصاد زیمبابوه همپای رشد جمعیت این کشور پیش نمیرود. مردم زیمبابوه با کمبودهای بسیار، از برق گرفته تا آب آشامیدنی و تا سوخت، مواجهند. بانکها برداشت پول را برای مردم سهمیهبندی کردهاند. خدمات عمومی ضعیف و بیکاری به موج نومیدی مردم دامن میزند. پیشبینی میشود رشد اقتصادی کشور در سال ۲۰۱۸دوباره کاهش یابد و به ۰/۸ درصد برسد و تا سال ۲۰۲۲با شتابی بسیار حتی منفی شود.ولخرجیهای خانواده موگابه، که ظاهرا شامل سوزاندن پول میشود، موضوع بحثهای عمومی بیپایان است. سال گذشته بیش از ۴میلیون نفر از مردم زیمبابوه نیازمند کمکهای غذایی بودند و دولت درخواست ۱/۵ میلیارد دلار در قالب کمکهای اضطراری داد.
بریز و بپاشهای اخیر بانوی اول شامل خرید یک عمارت مجلل ۴میلیوندلاری در منطقه اعیاننشین سندهورست در آفریقای جنوبی و همچنین خرید یک رولزرویس میشود. راسل گوررازا، پسر گریس از ازدواج اولش نیز دو دستگاه رولزرویس خرید و از طریق هوایی آنها را وارد زیمبابوه کرد. زندگی پرخرج دو پسر دیگر خانواده موگابه- یکی ساکن دبی و دیگری مقیم آفریقای جنوبی- موجب شده است مردم زیمبابوه از آنان با عنوان «پسران آشغال» یاد کنند. وقتی گریس درماه آگوست گذشته، یک مدل را در اتاق هتل محل اقامت پسرها به باد کتک گرفت، حادثهای دیپلماتیک بهوجود آمد.
گریس موگابه، تایپیست سابق دفتر رئیسجمهوری، تلاشی برای بهبود وجههاش نزد مردم زیمبابوه نمیکند. اما او را بهعنوان فردی بهشدت وفادار به رابرت موگابه نباید دستکم گرفت.
بهنظر میرسد برنامه این باشد که موگابه در انتخابات سال آینده شرکت کند و پیروز شود و سپس منافع خانوادهاش را تا حد امکان تأمین کند. آنچه این طرح را با خطر مواجه میکند، بیثباتیای است که اجرای آن ممکن است به همراه داشته باشد. در این میان، رقبا و چهرههای مهم بسیاری در صحنه نمایش جانشینی موگابه ظاهر شدهاند.
- گریس موگابه
واکنش عمومی به نخستین خبرها دال بر اینکه رابرت موگابه میکوشد همسرش را بهعنوان جانشین بالقوه خود آماده کند، حاکی از تمسخر و ناباوری بود.
یک نمونه بارز از چنین واکنشهایی، تبعیض جنسیتی سطحی جابولانی سیباندا، رهبر سابق کهنه نظامیان جنگ استقلال این کشور بود که در سال ۲۰۱۴اعضای حزب حاکم را به «کودتای همسران» [رابرت موگابه] متهم کرد و آنان را بهشدت مورد انتقاد قرار داد. او هشدار داد «قدرت به لحاظ جنسیتی قابلانتقال به دیگری نیست».
گریس ۵۲ساله پس از ازدواجش با رئیسجمهور سالها در سایه باقی ماند و وقت خود را به کارهای خیریه گذراند. سفرهای خارج از کشورش برای خریدهای تجملاتی موجب شده بود به او لقب «گریس گوچی» و «خریدار اول» (اشاره بهعنوان بانوی اول) داده شود. اما در سال ۲۰۱۴گریس، مسئولیت برگزاری اجتماعات عمومی حزب موسوم به «دیدار با مردم» را برعهده گرفت و طی این اجتماعات بهشدت به جویس موجورو، جانشین ریاستجمهوری حمله کرد و مدعی بود او قصد برکناری موگابه را دارد. موجورو، از رهبران پرقدرت سابق چریکهای زیمبابوه در دوره استقلال، از حمایت کسر قابلتوجهی از اعضای حزب حاکم برای جانشینی رابرت موگابه برخوردار بود. اما اتهامات «خیانت، فساد و توسل به جادوگری» که گریس به وی وارد کرد، موجب حذفش از عرصه سیاست زیمبابوه شد.
گریس موگابه، دبیر اتحادیه زنان حزب حاکم محسوب میشود و همچنین از حمایت جدی و فعال اتحادیه جوانان حزب نیز بهرهمیبرد. برخی سیاستمداران گرد وی جمع شده و جناحی را موسوم به «نسل ۴۰» بهوجود آوردهاند که متشکل از گروهی از رهبران جوانتری است که آشکارا بین خود با اعضای مسنتر حزب تفاوت و تمایز قائلاند.آنان با توجه به رهبری گریس بر جناح خود، از مزیت ارتباط مستقیم با رابرت موگابه برخوردارند و از هم اینک مبادرت به تعیین دستور کار حزب کردهاند.
گریس آنچنان قدرتمند شده که در اجتماعاتی با حضور رابرت موگابه، خواهان کتکخوردن و تنبیه علنی مقامات منحرف حزب و دولت شده است.روهانیا براین باور است سرنخهای جناح نسل ۴۰ در عمل در دست شخص رابرت موگابه قرار دارد. او میگوید: «موگابه رهبر جناح نسل ۴۰است. به همینخاطر است که هیچیک از اعضای این گروه با موانع سیاسی برخوردی ندارند، زیرا از حمایت رئیسجمهور برخوردارند». برخی ناظران میگویند گریس با برخورداری از حمایت همسرش و بهرهگیری از قدرت حکومت، میتواند به آسانی در جدال بر سر جانشینی موگابه پیروز شود. او حتی پیشتر در دیداری عمومی به صراحت گفته بود که «از هم اینک بر کشور حکم میراند».
اما روهانیا تصور میکند برای اظهارنظر در اینباره و پذیرش چنین ادعایی هنوز زود است؛ «موگابه میداند همسرش جاهطلب است، اما ظرفیت و ظرافت لازم را برای اداره امور پیچیده حزبی و حکومتی ندارد. گریس فقط تا زمانی که موگابه زنده است میتواند آنطور که خود میخواهد رفتار کند».
- سیدنی سکرامایی
تا همین اواخر نام سیدنی سکرامایی، وزیر دفاع ۷۵ساله زیمبابوه در جمع نامزدهای بالقوه جانشینی موگابه دیده نمیشد. با وجود تصدی سمتهای بسیاری طی سالهای پس از استقلال کشور، آقای سکرامایی فاقد قدرت و نفوذ سیاسی لازم تلقی میشود.
وی امسال پس از آنکه «تواضع» و تمایلش به «توافق و اجماع در سطح رهبری» در تقابل با جاهطلبی یکی از معاونان و نزدیکان بانوی اول قرار گرفت، مورد توجه عمومی واقع شد.
پس از آن، گریس به تعریف از نقش سکرامایی – پزشک تحصیل کرده سوئد و البته از چریکهای جنگ استقلال – پرداخت و اینکه وی چگونه بارها جان موگابه را از مرگ نجات داده است.اما در سال ۲۰۱۴ او بهخاطر حمایت از موجورو مورد خشم گریس قرار گرفته بود و این شخص رابرت موگابه بود که وی را دوباره به عرصه سیاست بازگرداند.تمام این سه نفر – رابرت موگابه، امنانگاگوا و سکرامایی – در یک چیز مشترکاند. آنان ازجمله بازیگران اصلی پاکسازی قومی اوایل دهه ۱۹۸۰در جنوبغربی ماتابلی لند بودند که در جریان آن، ۲۰هزار شهروند قومیت اندیبله کشته شدند.
ارتش زیمبابوه نسبت به هر کسی که از کهنه نظامیان جنگ استقلال این کشور نباشد، بیاعتماد است. از این بابت، سکرامایی اعتبار لازم را دارد و میتواند درصورتی که برنامه اصلی، یعنی انتقال قدرت به گریس عملی نشود، جایگزینی برای موگابه باشد. درحالیکه حزب حاکم و حتی خود زیمبابوه، از درون دستخوش فروپاشی شده است، روهانیا میگوید این تحولات دور از انتظار نیست؛ «آشوب و هرج و مرج رخ داده در زیمبابوه و حزب حاکم همان تحولی است که با پایان عصر اقتدارگرایی رخ میدهد.»
- امرسون امنانگاگوا
مانعی که در مسیر جاه طلبی گریس قرار گرفته، امنانگاگوای ۷۵ساله است که زمانی رئیس ترسناک تشکیلات جاسوسی کشور بود و از معدود بازماندگان نخستین کابینه زیمبابوه در سال ۱۹۸۰محسوب میشود. گرچه اعضای تیم همراه او مورد پاکسازی قرار گرفتهاند.
نفوذ امنانگاگوا پیش از اینرو به کاهش گذاشته و او در رقابت بر سر رهبری حزب حاکم، غافلگیرانه از موجورو شکست خورد. مشکلات و محدودیتهای سیاسی وی اینک به شکل بالقوه خطرناکی شدت گرفتهاند. وی در آگوست گذشته و پس از اعتراض به سرو غذا در یک گردهمایی سیاسی، با هواپیما به آفریقای جنوبی انتقال داده شد.
طرفداران امنانگاگوا میگویند او در پی خوردن یک بستنی که توسط شرکت لبنیات بانوی اول زیمبابوه تولید شده بوده، مسموم شده است. شایعه این اقدام جنایتآمیز با جدیت رد شده و حتی گفته میشود گریس در جایی گفته است که امنانگاگوا ارزش مسموم کردن را ندارد.کریس موتسوانگوا، یک رهبر دیگر کهنه نظامیان و وزیر سابق دولت که در پی اتهام حمایت از امنانگاگوا از حزب اخراج شد، بر این باور است که تلاش جناح نسل ۴۰برای حاکمیت بر زیمبابوه با استفاده از گریس به شکست خواهد انجامید.
او خاطرنشان میکند: «گریس [بهعنوان بانوی اول] هیچ جایگاهی در قانون اساسی ندارد. او غاصب پرهیاهو و نومید قدرت در آینده محسوب میشود. برنامه نسل۴۰ با مقاومت عمومی به شکست خواهد انجامید».
- شغل جدید اولاند در کسبوکار نوپا
هر موقع به «ایستگاهF» در مرکز پاریس که اینک تبدیل به مرکزی برای کسبوکارهای نوپا شده است بروید، دستکم حدود ۲۰برنامهنویس و مؤسس چنین شرکتهای جدید اما کوچکی را میبینید که مشغول فعالیتاند. و بهتازگی چهرهای غیرعادی و نامتعارف در این محل حاضر میشود؛ فرانسوا اولاند ۶۳ساله، رئیسجمهور سابق فرانسه.
از اولاند بیشتر به عنوان دومین رئیسجمهور سوسیالیست تاریخ فرانسه (پس از فرانسوا میتران) یاد میشود تا فردی اهل کامپیوتر و مشتاق به حضور در این عرصه؛ با این حال، آقایاولاند اینک روزهای دوشنبه در دفتر کوچک خود در ایستگاه F حضور مییابد؛ یک ایستگاه قدیمی راهآهن که توسط خاویر نیل ـ میلیاردر سرشناس ـ به کانونی برای کسبوکارهای نوپا در قلب پایتخت فرانسه تبدیل شد. در جریان افتتاح این مرکز، شریل سندبرگ (مدیر اجرایی فیسبوک) در کنار تونی فیدل و ایوان اشپیگل (از شرکت اسنپ) حضور یافته بودند.
فرانسوا اولاند ـ رئیسجمهور سابق ـ کسبوکارهای نوپا را یک عامل مهم رشد اقتصادی میداند و در جریان فعالیت پارهوقت خود در این محل، به کارآفرینهای جوان در تدوین استراتژیهایشان و پیداکردن سرمایهگذار برای تحقق اهداف خود کمک میکند.
اولاند در مصاحبهای در دفتر کارش در ایستگاهF در حالی که روی صندلی پلاستیکی سفیدرنگش نشسته است، میگوید: «تکنولوژی، یکی از اولویتهای من در زمان ریاستجمهوریام بود. حضور من در اینجا بیدلیل نیست»؛ گرچه ورای این ادعا، طی آن سالها نام فرانسوا اولاند در مباحث مربوط به توانایی فرانسه برای جذب کارآفرینان چندان به گوش نمیرسید و شاید نام جانشین او ـ امانوئل ماکرون ـ برای اهل این حیطه آشناتر بوده باشد.
فرانسوا اولاند در دوره ریاستجمهوریاش، در مجموع بهترین دوست کارآفرینهای فرانسوی نبود. وی در نخستین سال حضورش در کاخ الیزه، مالیات میلیاردرهای این کشور را تا ۷۵درصد افزایش داد. البته بعدها این اقدام تا حدی به لطف امانوئل ماکرون ـ وزیر اقتصاد وقت فرانسه ـ لغو شد که ظاهرا گفته بود: «فرانسه در حال تبدیلشدن به کوبایی ـ البته بدون آفتاب ـ است».
با این حال، رئیسجمهور سابق اعتبار خود را در این حیطه تا حدی به ماکرون مدیون است که هنگام وزارتش به راهاندازی ایستگاه F کمک کرد و ماه ژوئن، شخصا در مراسم پرزرقوبرق افتتاح آن حضور یافت.
اولاند طی دوره ریاستجمهوری خود، تخفیفهای مالیاتی و مشوقهای بسیاری به حیطه تحقیقات و نوآوری اختصاص داد، نمایشهای رسانهای زندهای برای جذب سرمایهگذاران فعال در حیطههای جدید برگزار کرد و برنامهای موسوم به «ویزای تکنولوژی» را برای جذب استعدادهای خارجی به فرانسه به مرحله اجرا گذاشت.
ماکرون در توصیف فرانسویان، تعبیر «ملت کسبوکارهای نوپا» را به کار میبرد و اولاند در سالهای ریاستجمهوریاش، از این تحول با عنوان «جمهوری دیجیتال» یاد میکرد. اولاند در همین مصاحبه میگوید: «ما کارهای بسیاری در حیطه تکنولوژی انجام دادیم و سرمایهگذاریهایی که طی سالهای متمادی انجام دادیم، اینک نتایج خود را نشان میدهد. محیطی که ما به شکلگیری آن کمک کردیم، اینک در عرصه بینالمللی در حال شکوفایی است». در نیمه نخست سال جاری، فرانسه در زمینه جذب سرمایه در حیطه کسبوکارهای نوپا از بریتانیا پیش افتاد؛ از جمله در ماه مه، شرکت اسنپ با پرداخت ۲۰۰میلیوندلار، اقدام به خرید شرکت نوپای زنلی کرد؛ شرکت کوچکی که با ایجاد «نقشههای اجتماعی» به افراد اجازه میدهد بدانند دوستانشان در هر لحظه به چه کاری سرگرماند.
منبع: بلومبرگ
- نخستوزیر سابق بریتانیا در یک شرکت آمریکایی مشغول بهکار میشود
دیوید کامرون، نخستوزیر سابق بریتانیا نخستین شغل مهمش را در بخش خصوصی، پس از کنارهگیری از مقام سیاسی خود آغاز کرده است. آقای کامرون پس از اعلام نتایج همهپرسی عمومی بریتانیا در سال ۲۰۱۶که به بحث خروج این کشور از اتحادیه اروپا اختصاص داشت، از مقام نخستوزیری این کشور کناره گرفت. دیوید کامرون اینک بهعنوان عضو هیأت مشاوران بینالمللی شرکت آمریکایی فرست دیتا( First Data ) مشغول بهکار شده است. این شرکت در حیطه پرداختهای الکترونیک فعالیت دارد.
بیانیه رسانهای شرکت درباره فعالیت نخستوزیر سابق در شعبهخود در بریتانیا، چنین خاطرنشان میکند: «شرکت فرستدیتا که از شرکتهای پیشروی جهان در حیطه تکنولوژیهای امور تجاری محسوب میشود، انتصاب آقای دیوید کامرون، نخستوزیر سابق بریتانیا را بهعنوان عضو جدید هیأت مشاوران بینالمللی خود اعلام میکند». بر این اساس، کامرون با هدف تقویت و گسترش حضور فرستدیتا در بازارهای کنونی و بازارهای جدید، در این شرکت کار خواهد کرد.
فرانک بیزینانو، رئیس هیأت مدیره و مدیر اجرایی این شرکت آمریکایی در بخشی از بیانیه رسانهای تصریح میکند: «دیوید کامرون یکی از محترمترین رهبران جهان است و ما به واقع از پیوستن وی به جمع مشاوران بینالمللی مان مفتخریم».
به گزارش گاردین، دیوید کامرون، ۲تا ۳روز در ماه، در شعبه این شرکت آمریکایی در لندن حاضر خواهد شد. وی در ۲۴ژوئن سال گذشته و در پی رأی مثبت بریتانیاییها به خروج این کشور از اتحادیه اروپا که با آن موافق نبود، از مقام نخستوزیری بریتانیا کناره گرفت.
کامرون به توسعه کسبوکار این شرکت کمک خواهد کرد و در عین حال، عضو هیأت مشاوران بینالمللی این شرکت خواهد بود که ازجمله شرکتهای فعال در بورس اوراق بهادار نیویورک است. گفته میشود تراکنشهای شرکت بیگ دیتا( Big Data ، شرکتهای دادهپردازیکلان)در طول سال، بالغ بر ۲/۲میلیارد دلار است. شغل آقای کامرون، «مشاور و سفیر معرف» این شرکت در بازارهای جهانی توصیف شده است. دیوید کامرون به «کمیته مشاوره در انتصابات تجاری» که یک نهاد دولتی در بریتانیاست، توضیح داده که شغل جدیدش با دولت بریتانیا و مقامات آن، سروکار ندارد.
هرچند آقای کامرون دیگر نخستوزیر بریتانیا نیست و در مجلس عوام و اعیان کشور نیز حضوری ندارد و طبعا نیازی به اعلام فهرست داراییهایش به دولت نیست، این کمیته مسئولیت بررسی شرایط سیاستمداران و کارکنان دولت را طی مدت مشخصی پس از کنارهگیری آنان از مقامشان برعهده دارد. کامرون خود درباره شغل جدید و غیردولتیاش میگوید: «من بسیار مفتخرم که در دوره نخستوزیریام، بریتانیا تبدیل به قدرتی جهانی در حیطه تکنولوژیهای امور مالی شد. من هنوز نسبت به فرصتهایی که در زمینه توسعه تکنولوژیهای موجود، پیشروی شرکتهای بریتانیایی بهوجود میآید حساسیت دارم؛ تکنولوژیهایی که ظرفیت دگرگون کردن زندگیهای ما را دارند».
منابع: گاردین و citya.m