به گزارش همشهری، نشست مشترک تولیدکنندگان نفت، شامل اعضای اوپک و غیراوپکیها دیروز در الجزایر بدون نتیجه پایان یافت و تعیین سقف تولید نفت به زمانی پس از انتخابات کنگره آمریکا موکول شد تا نبرد قیمتی ایران و آمریکا به وقت اضافه کشیده شود. بهنظر میرسد این تصمیم پاسخی مثبت به در خواست بیژن زنگنه وزیر نفت ایران بوده است.
زنگنه تأکید کرده بود امیدوارم تهدیدهای دونالد ترامپ، برخی همکاران اوپکی مرا وحشت زده و به اجرای دستورهای رئیسجمهوری آمریکا ترغیب نکند. اوپک سازمانی مستقل از آمریکاست و امیدوارم همواره مستقل بماند.
پیشبینی میشود نتایج نشست الجزایر باعث تثبیت قیمت جهانی نفت در محدوده ۸۰دلار در ماههای پیشرو شود. به این ترتیب راند نخست نبرد قیمتها بین تهران و واشنگتن بر سر نفت به نفع ایران پایان گرفت. ایران مصمم است برای اعمال فشار به تندروهای مستقر در کاخ سفید، قیمت هر بشکه نفت در حوالی ۸۰دلار نوسان داشته باشد،
اما دولت دونالد ترامپ خواهان نفت حداکثر ۶۰دلاری است. به گفته تحلیلگران این جنگ قیمتی تمام عیار میتواند بر نظر رایدهندگان آمریکایی در انتخابات پیش روی کنگره آمریکا اثرگذار باشد زیرا افزایش قیمت فرآوردههای نفتی در نهایت به زیان دونالد ترامپ خواهد بود.
- مرزهای جنگ نفتی
جنگ نفتی ایران و آمریکا به مرزهای مشخصی رسیده است. این بار سرزمینی برای فتحکردن در دسترس نیست هرچه هست مرزهای قیمتی و کانالهای صعودی و نزولی در بازارجهانی نفت است. بیژن زنگنه وزیر نفت ایران که پیشتر در یک دوره ۸ساله رئیس کمیته وزارتی نظارت بر بازار اوپک بوده با استناد به تجربهاش در بازارجهانی نفت تأکید میکند: نفوذ در جهان از قدرت میآید، نه از استدلال. بهنظر میرسد این بار اهرمهای ایران در تعیین قیمت جهانی نفت قرار است بهعنوان ابزار اعمال قدرت سیاسی بهکار گرفته شود.
قیمت نفت از ابتدای سالجاری میلادی ۱۸درصد افزایش داشته و درحال حرکت به سوی کانالهای قیمتی بالاتر از ۸۰دلار است. در این میان فضای افکار عمومی در بین تولیدکنندگان نفت هم چندان به نفع ترامپ نیست چنان که محمد بن حمد الرمحی، وزیر نفت و گاز عمان، به بلومبرگ، گفته؛ ترامپ مسئول اصلی افزایش قیمت نفت است. به گفته او سخنان ترامپ بیشتر از تصمیمهای اوپک در دو نشست اخیر، بر افزایش قیمت نفت تأثیر داشتهاند.
شواهد امر نشان میدهد اگر قیمت جهانی نفت در مرزهای بالاتر از ۸۰دلار تثبیت شود باید یک پیروزی بزرگ را برای ایران در این جنگ اقتصادی به ثبت برسانیم اما در مقابل عبور منحنی قیمت نفت از مرز ۸۰دلار برای ترامپ و جمهوریخواهان تندرو خبری ناخوشایند خواهد بود؛ بهنظر میرسد رشد قیمت نفت میتواند زمینه شکست جمهوریخواهان را در انتخابات میان دورهای کنگره فراهم کند.
بیژن زنگنه وزیر نفت ایران با علم به این موضوع میگوید: این روزها همه تلاشهای من و همکارانم بر این جنگ اقتصادی، که آمریکا ضدما آغاز کرده، متمرکز است. بیژن زنگنه با استناد به شواهد و قرائن تأکید دارد؛ عوامل آمریکاییها در بسیاری از بنادر و کشورها برای رصد فعالیتهای نفتی ایران مستقر شدهاند.
وزیر نفت ایران جزئیات جالبی از این ماجرا ارائه میدهد و میگوید: آمریکاییها بهطور مرتب به جاهای مختلف میروند و پیگیری و تهدید و تطمیع میکنند. هر شرکتی که برای خرید نفت با ایران تماس میگیرد، آنها نیم ساعت بعد با آن شرکت تماس میگیرند و حرف میزنند، آنها بهطور مرتب بر عملکرد فروش نفت ایران نظارت میکنند حتی استراق سمع میکنند و ماجرا را تعقیب میکنند؛ بعضا مدیران نفتی ایران را هم زیرنظر دارند. آنها به روشنی همهچیز را تعقیب میکنند.
- نفت سیاسی یا سیاست نفتی؟
زمان انتخابات کنگره آمریکا نزدیک است. نفت گران میتواند اکثریت پارلمانی را در ایالات متحده بار دیگر در اختیار دمکراتهایی قرار دهد که ماههاست برای استیضاح دونالد ترامپ و اخراج او از کاخ سفید تلاش میکنند. به گفته بیژن زنگنه، به همین منظور دولت فعلی آمریکا تصمیم گرفته میزان فروش نفت ایران را تاماه نوامبر کم کند، حتی به شکلی نمادین. آمارها نشان میدهد بخش بزرگی از سبد رأی ترامپ و جمهوریخواهان در انتخابات گذشته را ساکنان نواحی حومهای در ایالات مختلف آمریکا تشکیل میدادند با توجه به سبک زندگی این گروه، ثبات یا بیثباتی قیمت بنزین و سایر فرآوردههای سوختی احتمالا نقشی مهم در گرایش سیاسی برگههای رأی خواهد داشت.
در شرایطی که آمریکا مدعی است با افزایش عرضه سایر تولید کندگان نفت جای خالی ایران را در بازارهای جهانی پر خواهد کرد اما تحلیلگران نفت براین باورند که تولیدکنندگان عضو اوپک و غیراوپک، به جز مکزیک و روسیه دیگر ظرفیتی خالی برای افزایش تولید ندارند.
آمارها نشان میدهد در ماههای اخیر اعضای اوپک و غیراوپک حتی نتوانستهاند به اندازه همه سهمیه خود نفت تولید کنند. در این میان فقط روسیه توانسته تا ۳۰۰هزار بشکه نفت بیشتر تولید و عرضه کند. واقعیتهای بازارجهانی نفت حالا موضع ایران را تقویت میکند و در زمستان آینده میتواند اهرمهای فشار بیشتری را در اختیار بیژن زنگنه قرار دهد او با اشاره به همین موضوع از موضع قدرت و با اعتماد به نفسی جالب توجه برای جبهه مخالف ایران کُری میخواند.
وزیر نفت ایران میگوید: از حالا به بعد، اتکای آنها برای افزایش عرضه به انبارهای ذخیره نفت است. آنها ظرفیت تولید بیشتر نفت را ندارند درنتیجه روند فعلی رشد عرضه چندان دوام نخواهد داشت. عراق هم نتوانسته تولید خود را افزایش دهد و مدتی طولانی است که تولید این کشور هم ثابت مانده دلایل آن را هم میدانیم.
زنگنه با اتکا به تحلیلهای بینالمللی میگوید از دسترس خارج شدن نفت تولید ایران نمیتواند در بلندمدت تحمل شود. دراین میان حتی آمارها و برآوردهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا هم بر ضدسیاستهای ترامپ است، این آمارها حکایت از آن دارد که بازارهای جهانی نفت خام برای بلندمدت تحمل غیبت بشکههای نفت خام ایران را ندارد.
- تنها راه پیش روی ترامپ
در شرایطی که آمریکاییها با مداخله مصنوعی در بازار و افزایش عرضه از محل ذخایر نفتی کشورها تلاش میکنند تا جلوی رشد قیمتها را در بازارجهانی نفت، دستکم، تاماه نوامبر را بگیرند، بیژن زنگنه از موضع یک کارشناس بازار نفت میگوید: قیمت مناسب نفت در شرایط فعلی ۸۰دلار است. او در کنایهای آشکار به مقامات آمریکایی میگوید؛ قیمتها بالاتر میرود و این برای ما خوب است. هر چقدر که قیمت بالاتر برود، برای ما بهتر است.
زنگنه پایان این رقابت نفتی را به سود آمریکا نمیداند و پیامی آشکار برای هیأت حاکمه کاخ سفید ارسال میکند، او میگوید: آمریکاییها نمیخواهند که قیمت شاخص نفت خام دابلیوتیای بالا رود زیرا میدانند در این صورت دونالد ترامپ و جمهوریخواهان رأی نخواهند آورد. آنها تلاش میکنند قیمت نفت را به ۶۰ دلار برای هر بشکه برسانند، اما مشاهده میکنند که باز هم میل قیمتها رو به افزایش است. وزیر نفت کهنهکار ایران برای خروج از بن بست یک راه مشخص را پیش روی کاخ سفید قرار میدهد و میگوید: دونالد ترامپ میتواند تحریمها را تعلیق کند؛ این کار برای او هم خوب است.
- پیام مثبت از الجزایر
خبرگزاری رویترز از نشست الجزایر گزارش داده است: عربستان و روسیه هرگونه افزایش فوری تولید نفت را منتفی دانستند و در عمل، درخواست دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا برای افزایش تولید نفت را رد کردند. خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان، گفت: عربستان ظرفیت مازاد برای افزایش تولید نفت را دارد، اما اکنون این اقدام ضروری نیست.
وزیر انرژی عربستان افزود: اطلاعاتی که من دارم نشان میدهد که شرایط عرضه نفت در بازارها کافی است؛ هیچ پالایشگری را در جهان نمیشناسم که دنبال نفت بگردد و نتواند آن را بیابد. الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه، نیز اعلام کرد: هیچگونه افزایش فوری تولید ضروری نیست.
با این همه، او تأکید کرد جنگ تجاری میان چین و آمریکا و همچنین تحریمهای آمریکا ضدایران، چالشهایی جدید برای بازار نفت ایجاد میکنند. منابع خبری گزارش دادند نشست دیروز در الجزایر در حالی بهکار خود پایان داد که قرار است وزیران تولیدکننده نفت عضو اوپک پس از انتخابات پیشروی آمریکا دوباره درماه دسامبر درباره یک تصمیم سخت تصمیمگیری کنند.
به گفته وزیر نفت عربستان، مهمتر از آن، اینکه ما برای نشست وزارتی درماه دسامبر آماده میشویم که بسیار دشوار خواهد بود. او ادعای دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، درباره تلاش اوپک برای افزایش قیمت نفت را رد کرد و گفت: ما جنبههای مهمتری را درنظر داشتهایم که همان کافی بودن عرضه است. فکر میکنم کشورهای عضو اوپک، برای نمونه در ۳ماه گذشته، به شکلی بسیار خوب واکنش نشان دادهاند.