بازار، گروه آب و انرژی: با توجه به روند جهانی و تصمیمات دولت در مورد تغییر جهت از سوختهایی که باعث انتشار آلایندهها و گرم شدن کره زمین میشوند، سناریوی «پایان دوران سوختهای فسیلی» از میان سیستمعاملهای تجزیهوتحلیل و بین متخصصان موردبحث قرارگرفته است.
در اوایل ماه جاری، یک مطالعه منتشرشده در مجله «تحقیقات زیستمحیطی» نوشت: اثرات سوختهای فسیلی باعث بیش از ۸.۷ میلیون مرگ زودرس به دلیل ذرات ریز ناشی از سوزاندن این سوخت است.
ترس هایی ازایندست، علاوه بر بحران اصلی «گرم شدن کره زمین» تصمیمگیرندگان را تحتفشار قرار میدهد. بهعنوانمثال، آلمان تصمیم گرفت طرحی را برای اتخاذ اقتصادی مبتنی بر هیدروژن بهجای سوختهای فسیلی تهیه کند و بزرگترین اقتصاد در اروپا قصد دارد دهها میلیون تن از این سوخت را تا اواسط قرن حاضر وارد کند.
فشار فقط به دولتها محدود نمیشود، حتی مدیران ارشد دارایی در سراسر جهان، بانکها و معروفترین سرمایهگذاران از مشاغل مرتبط با سوختهای فسیلی دور شده و بهطور فزایندهای از الگوهای سبز حمایت میکنند.
فرزندان جان راکفلر، بنیانگذار شرکت افسانهای نفت، استاندارد اویل، از بانکهای بزرگ خواستند که به تأمین مالی سوختهای فسیلی پایان دهند و ماه گذشته با ۳ صندوق بازنشستگی در نیویورک، ۴ میلیارد دلار از سرمایهگذاری خود در بخش سوختهای فسیلی را برداشت کردند.
محدودیتهای اقتصادی
“جو بایدن”، رئیسجمهور ایالاتمتحده علاوه بر مجموعه تصمیماتی که موجبات تضعیف اکتشاف و تولید نفت در سرزمینهای فدرال را فراهم میکند، در اولین روز کار خود مجوزهای کار برای خط لوله بحث برانگیز کیستون ایکس – آل «Keystone XL» را لغو کرد.
انتظار میرفت این خط لوله ۱۹۰۰ کیلومتر از استان آلبرتا کانادا به نبراسکا را برای پمپاژ در یک خط لوله موجود انتقال دهد و محیطبانان و گروههای بومی آمریکا بیش از یک دهه با این پروژه مبارزه کردهاند.
نگرشهای مشابه بایدن و سایر سیاستمداران این سؤال را به وجود آورده است که با افرادی که درگذشته از نفت بازماندهاند چه باید کرد و لغو این پروژه آغازی برای تحمیل هزینههای شغلی در آمریکا است و ممکن است در ادامه نیز خسارات بیشتری به این کشور وارد شود.
برآورد میشود ۱۴۵ هزار آمریکایی درزمینهٔ استخراج نفت و گاز کار خود را از دست بدهند. طبق مطالعه سال ۲۰۱۵ توسط پرایس واترهاوس کوپرز، صنعت نفت و گاز ایالاتمتحده بیش از ۱۰ میلیون شغل را پشتیبانی میکند، بنابراین در صورت حذف این منبع، ضررهای واقعی برای آمریکاییها بسیار زیاد خواهد بود.
برخی در مورد انتقال مشاغل به سایر بخشهای نوظهور مانند تجارت انرژیهای تجدید پذیر صحبت میکنند، اما البته این کار آسانی نخواهد بود، زیرا بازار کار مانند یک ماشین بسیار پیچیده با میلیونها قسمت متحرک و بههمپیوسته است.
سوختهای فسیلی قرار نیست ناپدید شوند
در حقیقت، ناپدید شدن کامل یا سریع سوختهای فسیلی تا زمانی که کشورها ثبات اقتصادی خود را تضمین نکنند، دشوار است (تاکنون شاهد هستیم که تجارت زغالسنگ علیرغم کاهش شدید آن در بسیاری از کشورها ادامه دارد) و تحلیلگران سرمایهگذاری در فناوریهای جدید را پیشنهاد میدهند.
در این میان، صنعت سوختهای فسیلی متوقف نخواهد شد، اما بهاحتمالزیاد قوانین سختگیرانهتر و تشویقی برای رفتن به سمت سبک زندگی دوستانه با محیطزیست (خانهها – شرکتها – اتومبیلها …) وجود دارد که به انرژیهای تجدید پذیر بستگی دارد.
بااینوجود، علیرغم همه این تلاشها، «لورنزو سیمونلی»، مدیرعامل «بیکر هیوز»، طی سخنرانی اصلی خود در نشست سالانه شرکت در سال جاری گفت: «هیچ سناریویی وجود ندارد که هیدروکربنها از بین بروند».
سیمونلی مانند سایر مدیران صنعت، انتقال انرژی را تأیید و استقبال کرد، اما متذکر شد که سناریوی ۱۰۰ درصدی انرژی تجدید پذیر بهسادگی امکانپذیر نیست. علیرغم امیدها و آرزوهای بسیاری از طرفداران، شواهد زیادی وجود دارد که در حقیقت چنین است.
این آرزوها و آرزوها جهانی را در نظر میگیرند که در آن فعالیت انسان فقط از طریق برق تأمین میشود و این برق بهنوبه خود فقط با استفاده از منابع انرژی تجدید پذیر مانند انرژی خورشیدی، انرژی باد و نیروگاه آبی تولید میشود، اما چنین جهانی غیرواقعی است.
گزینههای جایگزین: بهترین گزینه نیست
آلمان، یکی از اعضای اتحادیه اروپا با بیشترین میزان تأمین انرژی تجدید پذیر، از ابتدای سال جاری به دلیل زمستان، انرژی خورشیدی بسیار کمی تولید کرده است و اگرچه مقادیر زیادی انرژی باد تولید میکند، اما همچنین از آلودهترین سوختهای فسیلی “زغالسنگ” انرژی تولید میکند.
در اوایل ماه فوریه، آلمان میزان تراکم کربن ۲۶۴ گرم معادل دیاکسید کربن در کیلووات ساعت را ثبت کرد، که مشابه آن در دانمارک بود که در حال حاضر بیشتر انرژی خود را از باد میگیرد. بنابراین به نظر نمیرسد انرژی تجدید پذیر راهحلی جادویی برای مشکل انتشار باشد.
در حقیقت، اگر ظرفیتهای تجدید پذیر خیلی سریع و بدون افزودن ظرفیت ذخیرهسازی گسترده ساخته شوند، میتواند نتیجه معکوس دهد و این امر اخیراً با قطعی عمده برق در اروپا به دلیل مشکل جزئی گسترش پست برق کرواسی در سراسر قاره، نشان داده شد.
این حادثه اهمیت حفظ نوسانات ثابت شبکه را برجسته کرد، چیزی که منابع انرژی تجدید پذیر به دلیل نوسان فرآیند تولید نمیتوانند انجام دهند. حتی دانمارک دارای نیروگاههای حرارتی برای تأمین بار پایه است که هر شبکه برای عملکرد صحیح نیاز دارد و خطر قطع برق را از بین میبرد.
ای اچ اس مارکت (IHS Markit) میگوید که اقتصادهای در حال ظهور تا حد زیادی به سوختهای فسیلی متکی خواهند بود و حتی در صورت آزاد شدن صفحات خورشیدی، مؤلفههای دیگری نیز در راهاندازی مزارع خورشیدی دخیل هستند.
همه اینها آیندهای طولانیمدت برای نفت، بهویژه گاز، بهعنوان بخشی ضروری از ترکیب انرژی جهان را تضمین میکند، اما شما فقط میتوانید از طریق فناوریهایی مانند جذب کربن و همچنین افزایش کارایی، بر تمیزتر شدن صنعت تمرکز کنید.
منابع: اویل پرایس- بلومبرگ – بی بی سی